Ogólnopolski Dzień Walki z Cukrzycą – 27 VI

2022-06-27

Każdy z nas lubi mieć w swojej spiżarni domowe przetwory. Niezwykłą radość sprawia np. pięknie pachnący, truskawkowy dżem otworzony w połowie zimy. Czy jednak jest on zdrowy dla każdego? W związku z obchodami Ogólnopolskiego Dnia Walki z Cukrzycą przygotowałam artykuł, z którego to dowiesz się, jak przetworzyć swoje ulubione owoce tak, by służyły Twojemu zdrowiu.

Profilaktyka cukrzycy

Cukrzyca jest jedną z najpowszechniejszych chorób XXI wieku. Chorują na nią zarówno dzieci, jak i dorośli. W Polsce od lat szybko rośnie liczba osób zmagających się z insulinoopornością i cukrzycą typu I oraz II, a także z otyłością i nadwagą. W tych chorobach dieta i znajomość produktów, które będą korzystne dla organizmu, jest najważniejszym elementem leczenia. W diecie chodzi głównie o spożywanie produktów z niskim indeksem i ładunkiem glikemicznym, ale także takich, które zawierają dużo antyoksydantów. Przeciwutleniacze korzystnie wpływają na stan zdrowia osób dotkniętych tymi problemami, m.in. uwrażliwiając na isnulinę i obniżając poziom stanu zapalnego w organizmie.

Czy dżem jest zdrowy?

Ogólnie rzecz biorąc, każdy świeży bądź przetworzony w niewielkim stopniu produkt jest zdrowy, jeśli jest jedzony z umiarem. Należy jednak zwracać uwagę na to, z jakich owoców i warzyw wykonane są dżemy i tym podobne specjały, po które sięgamy. Najlepiej oczywiście robić je samemu i mieć kontrolę zarówno nad doborem składników, jak i nad ilością dodawanego cukru. Przetwory z truskawek, świeżej żurawiny, aronii, rabarbaru, porzeczek, aronii czy wiśni zawierają „z natury” mało cukru. Zdrowymi będą także przetwory skomponowane z kilku właściwie dobranych składników, między innymi truskawek, rabarbaru oraz porzeczek z dodatkiem przypraw. Przykładowo – cynamon odpowiada za uwrażliwianie komórek na insulinę i jest wskazaną przyprawą przy problemach z gospodarką węglowodanową. Warto także sięgać po przetwory z cukinii, które będą obniżały indeks i ładunek glikemiczny. Do swojego ulubionego dżemu można dodać także rabarbar. Warto również przygotowywać przetwory z dzikiej róży (niezwykle bogatej w witaminę C) lub z czarnego bzu, który dodatkowo wzmocni odporność.

Polskie przetwory z ciemnych owoców, takich jak jagody, aronia, wiśnie, czarny bez, czarne porzeczki czy jeżyny, dostarczą do organizmu mnóstwa przeciwutleniaczy i związków roślinnych. Jest to ważne dla układu krążenia, który często u osób z cukrzycą lub otyłością jest narażony na choroby takie jak nadciśnienie czy miażdżyca. Ciemne owoce dostarczą przy okazji także wielu cennych witamin.

Ciekawą alternatywą są przetwory z jarzębiny, derenia czy rokitnika. Te nietypowe owoce także można dodawać do innych przetworów, m.in. z żurawiny, tworząc oryginalne i warte spróbowania kompozycje smakowe.

Ile kalorii ma dżem?

Kaloryczność przetworów będzie zależała głównie od ilości cukru użytego do ich wyrobu, rodzaju surowca wybranego do przetwarzania oraz od tego, jak słodki jest sam owoc czy warzywo. Ciężko jest więc przewidzieć dokładną kaloryczność konkretnego, domowego wyrobu. Chcąc odżywiać się jak najzdrowiej, warto więc przede wszystkim przygotowywać przetwory z owoców i warzyw, które mają niższy indeks i ładunek glikemiczny, są bogatsze w błonnik, bądź uchodzą za mało słodkie. Należą do nich truskawki, wiśnie, borówki, porzeczki, pomidory, cukinia oraz agrest.

Jagninizacja

Przetwory mogą być jeszcze zdrowsze, jeżeli całkowicie zrezygnujesz z ich słodzenia. Możesz przygotowywać słoiki na zimę, korzystając z jagninizacji, czyli „duszenia” owoców (najlepiej mocno dojrzałych) we własnym soku. Jest to proces konserwacji, w którym wykorzystuje się sól do przetworów. Odpowiednia pasteryzacja dżemu wykonanego z owoców, niewielkiej ilości soli oraz pektyny zabezpieczy zawartość słoików przed psuciem. Wystarczy ok ¼ - ½ łyżeczki soli na 2-3 kilogramy owoców. Sól wydobywa naturalną słodycz z owoców, zatem nie trzeba się martwić o słony smak wyrobu. Jagninizacja świetnie sprawdza się w przygotowywaniu powideł śliwkowych, które są naturalnie słodkie, zawierają dużo błonnika i nie wymagają dodatkowego słodzenia.

Podsumowanie

Cukrzycy lub osoby narażone na tę chorobę nie muszą rezygnować z ulubionych produktów spożywczych czy dań, ale pod warunkiem ich odpowiedniej modyfikacji. Niekoniecznie zdrowy sklepowy dżem z brzoskwiń czy śliwek warto zastąpić domowym wyrobem z obniżoną zawartością cukru i z owoców pochodzących ze sprawdzonego źródła. Odpowiednio dobrane surowce mogą wpłynąć na poprawę kondycji zdrowia bez konieczności rezygnowania z ulubionych smaków!